Trong khoa học vận động, khả năng tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN được xem là vấn đề thu hút sự quan tâm nghiên cứu. Là tiền chất của NAD⁺ – coenzyme thiết yếu cho sản xuất ATP tại ty thể, NMN giúp duy trì năng lượng cơ bắp, giảm mỏi cơ và tối ưu chức năng ty thể, cải thiện sức bền và hồi phục sau vận động.
Bằng chứng từ nghiên cứu tiền lâm sàng: Tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN
Nghiên cứu của Tiến sĩ Shin-ichiro Imai tại Đại học Washington, St. Louis, trên mô hình chuột đã chỉ ra hiệu quả sinh học của NMN đối với sức bền và chuyển hóa năng lượng. Việc bổ sung NMN làm tăng NAD⁺ nội bào trong cơ xương, kích hoạt các enzyme điều hòa năng lượng như SIRT1 và PGC‑1α, từ đó thúc đẩy sinh tổng hợp ty thể mới và tăng sản xuất ATP.
>>> Đọc thêm bài viết: NMN là gì? Tổng quan và ứng dụng trong chăm sóc sức khỏe
Tương tự, một nghiên cứu khác cũng tại Đại học Washington, ghi nhận hiệu quả rõ rệt của việc bổ sung NMN đối với khả năng vận động và phục hồi cơ. Chuột được cho dùng NMN đường uống trong thời gian dài và được kiểm tra sức bền trên máy chạy bộ. Kết quả là chuột được bổ sung NMN chạy lâu hơn, duy trì và tăng sức bền cho cơ thể tốt hơn đồng thời phục hồi nhanh sau các bài tập cường độ cao so với nhóm đối chứng. Mặt khác, NMN cải thiện chức năng ty thể, giảm stress oxy hóa và hạn chế tổn thương cơ sau vận động, từ đó thúc đẩy quá trình phục hồi năng lượng.
Ngoài ra, NMN còn giúp giảm viêm cơ sau vận động. Một nghiên cứu năm 2022 tại Viện Tài nguyên Sinh học – Học viện Khoa học Giang Tây ghi nhận rằng NMN làm giảm biểu hiện cytokine tiền viêm như IL‑6 và TNF‑α, đồng thời tăng hoạt động của enzyme chống oxy hóa SOD và catalase. Qua đó, NMN kích hoạt các protein bảo vệ tế bào như SIRT1 và SIRT3, ức chế tín hiệu NF‑κB và tăng biểu hiện gene chống oxy hóa, giúp tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN, giảm đau mỏi cơ và rút ngắn thời gian hồi phục.
Bằng chứng lâm sàng: cải thiện sức bền và phục hồi ở người
Các thử nghiệm lâm sàng gần đây cũng ghi nhận hiệu quả rõ rệt của NMN. Một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi tại Trường Đại học Thể thao Bắc Kinh (2021) trên 48 vận động viên nghiệp dư cho thấy bổ sung NMN 300–1200 mg/ngày trong 6 tuần kết hợp luyện tập giúp cải thiện ngưỡng hô hấp, tức khả năng duy trì vận động lâu hơn trước khi mỏi cơ, dù VO₂ max không thay đổi đáng kể. Điều này cho thấy NMN giúp tăng cường thể lực và sức bền bằng cách nâng cao hiệu quả sử dụng oxy trong cơ bắp.
Ở nhóm đặc biệt như phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ tiền đái tháo đường, bổ sung 250 mg NMN/ngày trong 10 tuần theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Science (2021) cải thiện độ nhạy insulin tại cơ xương – yếu tố quan trọng quyết định khả năng hấp thu và sử dụng năng lượng. Đồng thời, NMN kích hoạt các tín hiệu liên quan đến muscle remodeling, tức quá trình sửa chữa và tái cấu trúc tế bào cơ, giúp phục hồi thể chất tốt hơn, nâng cao chức năng vận động trong sinh hoạt hằng ngày.
Ứng dụng thực tiễn trong thể thao và phục hồi
Các dữ kiện hiện có cho thấy NMN là một chất bổ sung tiềm năng giúp tăng cường sức bền và khả năng phục hồi sau vận động thông qua ba cơ chế chính:
(1) Tăng NAD⁺ nội bào → cải thiện hiệu quả ty thể và sản xuất năng lượng
(2) Giảm stress oxy hóa và viêm cơ sau gắng sức
(3) Tăng tái tạo và ổn định cấu trúc sợi cơ
Khả năng tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN được đánh giá tiềm năng cao.
Khi hiểu rõ hơn vai trò của NAD⁺ trong điều hòa chuyển hóa năng lượng, chống stress oxy hóa và sửa chữa tổn thương mô, NMN được kỳ vọng có thể trở thành nền tảng của các chiến lược tăng sức bền – phục hồi cơ bắp – ngăn lão hóa cơ vận động.
>>> Đọc thêm bài viết: NMN có cải thiện giấc ngủ không? Góc nhìn từ nghiên cứu
Triển vọng về tiềm năng của NMN ứng dụng trong phục hồi và tăng sức bền trong tương lai
Khả năng tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN không chỉ được chứng minh qua các nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng, mà còn mở ra triển vọng ứng dụng rộng rãi trong việc cải thiện hiệu suất và sức khỏe cơ bắp trong tương lai.
Triển vọng ứng dụng ở vận động viên
Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi năm 2021, công bố trên Journal of the International Society of Sports Nutrition, thực hiện trên 48 vận động viên chạy bộ nghiệp dư, cho thấy bổ sung NMN 300–1200 mg/ngày trong 6 tuần giúp cải thiện ngưỡng thông khí (ventilatory threshold – khả năng duy trì vận động lâu hơn trước khi mỏi cơ) dù VO₂ max không thay đổi đáng kể. Kết quả này chứng minh rằng NMN có thể tăng sức bền cho cơ thể bằng cách nâng cao hiệu quả sử dụng oxy tại cơ vân.
Về cơ chế, NMN được chuyển hóa thành NAD⁺, đồng yếu tố thiết yếu trong tế bào cơ, kích hoạt SIRT1 và tăng biểu hiện PGC‑1α, yếu tố trung tâm thúc đẩy sinh tổng hợp và nâng cao hiệu suất ty thể. Khi số lượng và hiệu quả ty thể tăng, cơ tạo năng lượng ATP ổn định và bền vững hơn, giảm tích tụ acid lactic, nhờ đó mỏi cơ xuất hiện chậm và sức bền được duy trì lâu hơn trong các hoạt động thể chất.
Những phát hiện này mở ra triển vọng NMN như một chất bổ sung hợp pháp giúp nâng cao hiệu suất vận động, đặc biệt ở các môn sức bền như chạy đường dài, đạp xe hoặc bơi lội, nơi hiệu quả chuyển hóa năng lượng là yếu tố then chốt.
Kết hợp giữa vận động và bổ sung NMN giúp duy trì mức NAD⁺ nội bào, bảo vệ ty thể và chống lại stress oxy hóa
Triển vọng ở nam giới
Ở nam giới trung niên, NMN cho thấy tiềm năng cải thiện năng lượng, sức bền và khả năng vận động. Một thử nghiệm ngẫu nhiên mù đôi thực hiện tại Trung Quốc năm 2022 trên 66 người (40–65 tuổi) cho thấy rằng NMN 300 mg/ngày trong 60 ngày làm tăng mức NAD⁺/NADH huyết tương 38%, đồng thời cải thiện đáng kể quãng đường đi bộ 6 phút, phản ánh sức bền tim – phổi và khả năng chịu đựng của cơ bắp. Nhóm NMN cũng ít mệt mỏi hơn so với nhóm giả dược.
Các nghiên cứu tiền lâm sàng trên chuột già tại Washington University School of Medicine chỉ ra rằng bổ sung NMN kéo dài làm tăng NAD⁺ trong cơ, kích hoạt SIRT1 và SIRT3, từ đó giảm stress oxy hóa, điều hòa viêm và nâng cao chức năng ty thể. Đồng thời, PGC‑1α được điều hòa, giúp tăng số lượng và hiệu suất ty thể, cải thiện sản xuất ATP và rút ngắn thời gian hồi phục cơ sau luyện tập.
Những cơ chế này giải thích tại sao NMN hỗ trợ giữ khối cơ nạc, giảm mệt mỏi và duy trì sức bền lâu dài ở nam giới trung niên. Từ đó cho thấy khả năng tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN rất có triển vọng dành cho nhóm nam giới – đối tượng có xu hướng vận động nhiều.
Triển vọng ở nữ giới
Ở phụ nữ, đặc biệt là sau mãn kinh, NMN không chỉ cải thiện năng lượng mà còn có tác dụng hỗ trợ phục hồi cơ và cân bằng nội tiết. Nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy NMN giảm stress oxy hóa và viêm tại mô cơ, tăng hoạt động của các enzyme chống oxy hóa như SOD và catalase, đồng thời giảm các cytokine tiền viêm như IL-6 và TNF-α. Điều này giúp tái tạo sợi cơ nhanh hơn và rút ngắn thời gian hồi phục sau vận động.
Về chuyển hóa, NMN làm tăng NAD⁺ nội bào, kích hoạt các enzyme điều hòa năng lượng như SIRT1 và AMPK, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và tăng sản xuất ATP. Ngoài ra, NMN còn tác động đến hormone IGF-1 giúp duy trì khối cơ nạc và có thể ảnh hưởng gián tiếp đến trục HPG và nồng độ estrogen, cải thiện cân bằng nội tiết ở phụ nữ sau mãn kinh.
Một nghiên cứu lâm sàng của Yoshino et al. (2021) trên phụ nữ tiền đái tháo đường sau mãn kinh sử dụng NMN 250 mg/ngày trong 10 tuần ghi nhận tăng nhạy insulin cơ xương và kích hoạt các tín hiệu sửa chữa cơ, từ đó cải thiện sức mạnh cơ, giảm mỏi và tăng tốc quá trình hồi phục. Tác dụng chống viêm và chống oxy hóa của NMN cũng giúp trung hòa gốc tự do, làm dịu phản ứng viêm mạn tính tại mô cơ, góp phần nâng cao khả năng vận động và chất lượng cơ ở nữ trung niên và người cao tuổi.
Tiềm năng trong phục hồi chức năng và lâm sàng
Với khả năng thúc đẩy tái tạo mô, giảm viêm và bảo vệ ty thể, NMN còn có tiềm năng ứng dụng trong phục hồi sau chấn thương cơ – xương, sau phẫu thuật hoặc các bệnh gây teo cơ.
Trước tiên, NMN làm tăng nồng độ NAD⁺ nội bào, một coenzyme thiết yếu cho hoạt động của các enzyme điều hòa như SIRT1, AMPK và PARP1. Hoạt hóa SIRT1 không chỉ thúc đẩy sinh tổng hợp ty thể mới (mitochondrial biogenesis) thông qua PGC‑1α, mà còn ức chế NF‑κB – yếu tố phiên mã chính trong phản ứng viêm – từ đó giảm biểu hiện các cytokine tiền viêm như IL‑6, TNF‑α và MCP‑1.
Trong giai đoạn viêm (bước đầu tiên của tái tạo mô) NMN kiểm soát phản ứng viêm cấp bằng cách giảm stress oxy hóa thông qua tăng hoạt động của enzyme chống oxy hóa như SOD và catalase. Điều này hạn chế tổn thương thứ phát và tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn tăng sinh. Trong giai đoạn này, NMN kích hoạt AMPK và IGF‑1, thúc đẩy biệt hóa tế bào tiền thân cơ (satellite cells) thông qua tăng biểu hiện các yếu tố phiên mã như MyoD, Myogenin và Myf5. Đồng thời, NMN điều hòa mTOR (yếu tố trung tâm trong tổng hợp protein và tăng trưởng cơ) giúp phục hồi khối lượng cơ bị mất do bất động hoặc tổn thương.
Ở giai đoạn tái cấu trúc, NMN tiếp tục hỗ trợ sửa chữa mô bằng cách duy trì cân bằng giữa tăng sinh và biệt hóa tế bào, đồng thời điều hòa hoạt động của FOXO (yếu tố liên quan đến chống stress và duy trì tế bào gốc cơ). NMN cũng ảnh hưởng đến trục HPA, điều hòa cortisol (hormone có thể ức chế tái tạo mô nếu duy trì ở mức cao). Nhờ phối hợp đa tầng giữa các trục tín hiệu chuyển hóa, viêm và nội tiết, NMN tạo ra môi trường vi mô tối ưu cho phục hồi mô cơ – xương, đặc biệt trong các tình trạng chấn thương, hậu phẫu hoặc teo cơ do bất động kéo dài.
NAD⁺ salvage pathway cải thiện chức năng cơ xương trong quá trình lão hóa thông qua nhiều cơ chế
Có thể thấy từ hình minh họa phía trên, NAD⁺ salvage pathway cải thiện chức năng cơ xương trong quá trình lão hóa thông qua nhiều cơ chế:
- Trục NAD⁺ – Sirtuin1 – FoxO giảm tổn thương do stress oxy hóa.
- Trục NAD⁺ – Sirtuin1– PGC‑1α cải thiện chức năng và sinh tổng hợp ty thể.
- Trục NAD⁺ – Sirtuin1 – AMPK thúc đẩy quá trình tự thực (autophagy).
- Trục NAD⁺ – Sirtuin2 giảm viêm mạn tính, tăng số lượng và chức năng tế bào gốc cơ (MuSCs).
- NAD⁺ còn tăng số lượng túi synap và tái cấu trúc bản tận cùng tại synap thần kinh – cơ (NMJ).
Kết hợp NMN với vật lý trị liệu hoặc tập luyện phục hồi có thể giúp rút ngắn thời gian hồi phục và cải thiện chất lượng mô cơ tái tạo. Các nghiên cứu đang được triển khai hướng tới xác định liều tối ưu, thời gian sử dụng và đánh giá tính bền vững của hiệu quả này ở người.
Kết luận
Các nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng hiện nay cho thấy NMN mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc cải thiện sức bền, phục hồi cơ và duy trì chức năng ty thể. Từ vận động viên đến nam và nữ trung niên, NMN hỗ trợ nâng cao khả năng vận động, giảm mệt mỏi và thúc đẩy quá trình phục hồi sau tập luyện hoặc chấn thương. Nhờ các cơ chế tăng NAD⁺ nội bào, giảm stress oxy hóa, chống viêm và tái cấu trúc mô cơ – xương, tăng sức bền và phục hồi vận động với NMN trở thành giải pháp tiềm năng để cải thiện thể lực, sức khỏe lâu dài và chất lượng cuộc sống.
Leave A Comment