Pure NMN và Liposomal NMN: Khác biệt trong hấp thu

Pure NMN và Liposomal NMN là hai dạng bổ sung NMN phổ biến, nhưng khả năng hấp thu và cách cơ thể xử lý mỗi dạng lại có sự khác biệt đáng kể. Pure NMN tập trung vào độ tinh khiết, trong khi Liposomal NMN tối ưu vận chuyển qua màng tế bào. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ ưu – nhược điểm của từng dạng.

Pure NMN là gì?

Pure NMN (β-Nicotinamide Mononucleotide nguyên chất) là dạng tinh khiết của hoạt chất NMN, thường đạt độ tinh khiết ≥99% và được sản xuất bằng công nghệ enzyme hoặc sinh học. Khi vào cơ thể, Pure NMN nhanh chóng được hấp thu tại ruột non và chuyển hóa thành NAD⁺ – coenzyme tham gia hơn 500 phản ứng sinh học, bao gồm sản xuất năng lượng, sửa chữa DNA và điều hòa quá trình lão hóa của tế bào.

Pure NMN thường được bào chế dưới dạng bột, viên nén hoặc viên nang thông thường, với cơ chế hấp thu chủ yếu qua đường tiêu hóa. Dạng này đặc biệt phù hợp với những người có hệ tiêu hóa khỏe, khả năng hấp thu tốt và mong muốn sử dụng lâu dài để duy trì mức NAD⁺ ổn định.

Theo bản tổng quan của Nadeeshani và cộng sự (2022) đăng trên PMC, mức NAD⁺ trong cơ thể giảm dần theo tuổi, kéo theo suy giảm chức năng ty thể, tăng stress oxy hóa và tổn thương DNA. NMN (với vai trò là tiền chất) được chuyển hóa thành NAD⁺, từ đó kích hoạt các enzyme quan trọng như sirtuins (SIRT1, SIRT3, SIRT6), PARP và AMPK, giúp duy trì năng lượng tế bào, bảo vệ bộ gen và làm chậm các dấu hiệu lão hóa. Bản đánh giá cập nhật năm 2024 cũng nhấn mạnh rằng NMN có tác động đa mục tiêu (“multi-target synergistic effects”), nhưng một số vấn đề về liều dùng tối ưu và độ an toàn dài hạn vẫn cần được nghiên cứu thêm.

Liposomal NMN là gì?

Liposomal NMN là dạng NMN được bao bọc trong các hạt lipid kép, có cấu trúc mô phỏng màng tế bào sinh học. Lớp vỏ lipid này giúp bảo vệ NMN khỏi sự phân hủy bởi acid dạ dày và các enzyme tiêu hóa, đồng thời tăng khả năng hấp thu NMN vào tuần hoàn cũng như vận chuyển vào tế bào. Nhờ cơ chế vận chuyển đặc biệt đó, Liposomal NMN có sinh khả dụng cao hơn và thời gian lưu hành trong tuần hoàn dài hơn so với dạng NMN uống thông thường.

Liposome trong vai trò chất mang thuốc (A) và cơ chế tác động của liposome (B)  

Về cơ chế sinh học, NMN là tiền chất trực tiếp của NAD⁺, một coenzyme quan trọng tham gia vào chu trình TCA, phosphoryl hóa oxy hóa và sản xuất ATP tại ty thể. Bằng cách bảo vệ NMN và tối ưu hấp thu, dạng liposomal giúp duy trì mức NAD⁺ ổn định trong tế bào, cải thiện năng lượng tế bào, tăng khả năng chống stress oxy hóa và hỗ trợ chức năng ty thể. NAD⁺ cũng kích hoạt các enzyme sirtuin như SIRT1, SIRT3 và SIRT6, tham gia vào ổn định DNA, bảo vệ telomere và điều hòa quá trình lão hóa. Nhờ khả năng đạt nồng độ NAD⁺ cao hơn, NMN liposomal tối ưu hóa hoạt động của các sirtuin so với NMN thông thường, mang lại hiệu quả sinh học toàn diện hơn. 

Trên nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy liposomal NMN tăng nồng độ NAD⁺ trong tế bào, giảm biểu hiện các marker lão hóa như p16 và p21, đồng thời cải thiện chức năng ty thể trong các mô hình chuột và tế bào in vitro. Những nghiên cứu về nano-formulation tương tự, như NMN-HAP, cũng cho thấy NMN liposomal kéo dài thời gian bán thải, tăng AUC và nồng độ tối đa trong máu, đồng thời cải thiện phân bố tới các mô như não và gan so với NMN tự do. Dù kết quả tiền lâm sàng và nghiên cứu nhỏ trên người rất khả quan, dữ liệu lâm sàng quy mô lớn vẫn còn hạn chế và cần được mở rộng để xác nhận hiệu quả và an toàn dài hạn. 

Do đó, liposomal NMN được coi là một chiến lược bào chế tiên tiến nhằm tối ưu hóa sinh khả dụng, tăng mức NAD⁺ nội bào và cải thiện chức năng tế bào. Bằng cách bảo vệ NMN khỏi phân hủy và tăng hấp thu qua màng sinh học, dạng liposomal có tiềm năng vượt trội so với NMN truyền thống trong việc hỗ trợ năng lượng tế bào, chức năng ty thể, ổn định gene và làm chậm quá trình lão hóa, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học vững chắc cho các ứng dụng trong phục hồi, tăng sức bền và cải thiện sức khỏe tổng thể.

So sánh chi tiết Pure NMN và Liposomal NMN

Pure NMN và Liposomal NMN đều hướng đến mục tiêu tăng NAD⁺, nhưng mỗi dạng lại có ưu điểm và cách hấp thu khác nhau. Để giúp bạn hình dung rõ ràng hơn, dưới đây là bảng so sánh chi tiết hai dạng NMN này. Nhờ đó, bạn có thể nhận định được lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu của mình.

Nhìn chung, mỗi dạng NMN đều có ưu thế riêng: Pure NMN ổn định cho việc bổ sung dài hạn, còn Liposomal NMN mang đến hiệu quả hấp thu nhanh hơn. Hiện nay, nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe chứa hoạt chất NMN đã cho ra mắt các sản phẩm viên uống pure NMN hoặc viên uống liposomal NMN để đáp ứng nhu cầu thị trường. Khi quyết định, hãy cân nhắc mục tiêu sức khỏe, điều kiện kinh tế và cơ địa của bản thân để tối ưu lợi ích. Sự lựa chọn phù hợp sẽ giúp bạn khai thác lợi ích bổ sung NMN hiệu quả nhất.

>>> Đọc thêm bài viết: So sánh NMN viên uống và NMN truyền: ưu – nhược điểm

Hãy cân nhắc các yếu tố cần thiết để có sự lựa chọn phù hợp, dù là pure NMN hay liposomal NMN

Những lưu ý để tối ưu hiệu quả hấp thu NMN

Bên cạnh việc lựa chọn dạng NMN như pure NMN hoặc liposomal NMN, hiệu quả của NMN còn ảnh hưởng bởi liều lượng, thời điểm dùng, trạng thái sinh lý và sự phối hợp chuyển hóa với các hoạt chất khác. Các yếu tố này tác động trực tiếp đến quá trình vận chuyển, chuyển hóa và ổn định của NMN trong tế bào.

Thời điểm dùng – buổi sáng khi bụng đói

Nghiên cứu sinh học nhịp ngày-đêm (circadian biology) cho thấy mức NAD⁺ nội sinh đạt điểm thấp nhất vào sáng sớm. Việc bổ sung NMN trong giai đoạn này giúp tăng tốc quá trình tổng hợp NAD⁺ thông qua enzyme nicotinamide phosphoribosyltransferase (NAMPT), từ đó hỗ trợ hoạt động của các sirtuin (SIRT1, SIRT3, SIRT6) liên quan đến điều hòa năng lượng và bảo vệ DNA. Dạ dày trống còn giúp NMN tránh tương tác với thức ăn, giảm phân hủy bởi enzyme tiêu hóa.

Kết hợp bổ sung với resveratrol hoặc pterostilbene

Hai polyphenol này là chất hoạt hóa trực tiếp của SIRT1. Việc bổ sung NMN làm tăng nồng độ NAD⁺, đây là cofactor cần thiết để SIRT1 hoạt động. Mặt khác, resveratrol và pterostilbene làm tăng biểu hiện và hoạt tính của SIRT1. Sự phối hợp này tạo tác dụng hiệp đồng (synergistic effect), kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, cải thiện chuyển hóa ty thể và tăng sức bền tế bào. Một số nghiên cứu đăng trên Nature Communications và Cell Metabolism đã ghi nhận tác dụng hiệp đồng này trong mô hình tế bào và chuột lão hóa.

Bổ sung vitamin nhóm B

Các vitamin nhóm B tham gia trực tiếp vào chu trình chuyển hóa năng lượng và tái tổng hợp NAD⁺.

• B1 (thiamine) và B2 (riboflavin) là coenzyme của pyruvate dehydrogenase và electron transport chain, giúp ty thể sinh ATP hiệu quả.
• B3 (niacinamide/niacin) là tiền chất song song của NAD⁺ pathway (Preiss–Handler pathway).
• B6 và B12 đóng vai trò hỗ trợ methyl hóa và ổn định DNA, gián tiếp giảm thất thoát NAD⁺ qua con đường poly(ADP-ribose) polymerase (PARP).

 Sự kết hợp này giúp đảm bảo chu trình NAD⁺ ↔ NADH hoạt động tối ưu, nâng cao hiệu quả NMN ở mức tế bào.

Hạn chế caffeine và rượu

Caffeine có thể làm tăng hoạt tính của phosphodiesterase và ảnh hưởng đến tín hiệu cAMP–NAD⁺, trong khi ethanol kích hoạt con đường phân giải NAD⁺ qua aldehyde dehydrogenase, làm giảm NAD⁺ sẵn có cho sirtuin. Do đó, bạn nên tránh dùng gần thời điểm uống NMN giúp duy trì nồng độ NAD⁺ ổn định và kéo dài hiệu quả sinh học.

Duy trì giấc ngủ chất lượng và nhịp sinh học ổn định

Các gen điều hòa nhịp sinh học như CLOCK, BMAL1 và PER/CRY có mối tương tác hai chiều với NAD⁺. Khi giấc ngủ bị rối loạn, biểu hiện NAMPT và SIRT1 cũng bị giảm, khiến hiệu quả bổ sung NMN kém đi. Duy trì nhịp sinh học ổn định giúp chu trình NAD⁺–SIRT1–CLOCK vận hành nhịp nhàng, tối ưu hóa quá trình sửa chữa và tái tạo tế bào.

Duy trì nhịp sinh học ổn định giúp tối ưu hóa hiệu quả hấp thu NMN

Kết luận

Pure NMN và Liposomal NMN đều đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung tiền chất NAD⁺ – yếu tố then chốt giúp duy trì năng lượng tế bào, ổn định di truyền và làm chậm quá trình lão hóa. Pure NMN nổi bật nhờ độ tinh khiết cao, an toàn và phù hợp cho sử dụng dài hạn. Trong khi đó, Liposomal NMN ứng dụng công nghệ nano-liposome giúp tăng sinh khả dụng và hiệu quả hấp thu nhanh hơn, đặc biệt hữu ích cho người trung niên, vận động viên hoặc đối tượng cần phục hồi năng lượng cấp tốc. 

Dù khác biệt về cơ chế hấp thu và tốc độ tác dụng, cả hai dạng NMN đều hướng đến mục tiêu chung là tối ưu hóa chuyển hóa tế bào, bảo vệ ty thể và hỗ trợ sức khỏe toàn thân trên nền tảng khoa học vững chắc. Khi lựa chọn, hãy cân nhắc mục tiêu sức khỏe, điều kiện kinh tế và cơ địa bản thân để khai thác tối ưu hiệu quả bổ sung NMN.